Πρωτοχρονια

Πάει ο Παλιός ο χρόνος.

Οι γιορτές για τον καινούριο χρόνο και τα ημερολόγια.
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά κι αρχή καλός μας χρόνος…
Μ΄ αυτή την ευχή ξεκινάνε τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς, κι όλοι μας σκεφτόμαστε τους στόχους και τις ελπίδες της νέας χρονιάς.

Από πολύ παλιά οι άνθρωποι χωρίσανε το χρόνο σε κομμάτια.

Ήθελαν μάταια να ελέγξουν αυτό το ποτάμι που ασταμάτητα κυλά. Κι η πρωτοχρονια ήταν η πιο σημαντική μέρα, αφού με γιορτές, προσευχές κι ενα σωρό έθιμα προσπαθούσαν να προσελκύσουν την καλοτυχία.
Όμως δεν γιόρταζαν την πρωτοχρονιά παντοτέ το Γενάρη, ούτε καν το χειμώνα.

Η πιο παλιά γιορτή πρωτοχρονιάς που ξέρουμε χρονολογείται 3000 χρόνια πριν.

Στη Μεσοποταμία όταν σπέρναν το κριθάρι στις αρχές της άνοιξης γιορτάζανε και την πρωτοχρονιά. Ηταν λογικό η νέα χρονιά να συνδεθεί με τη σπορά, αφού απ΄ τη σοδειά εξαρτιόταν η επιβιώση τους.

Οι αρχαίοι Έλληνες δεν γιόρταζαν την πρωτοχρονιά, μα στην αρχή κάθε μήνα κάναν θυσίες και σπονδές.

Οι Αθηναίοι, μάλιστα, είχαν δυο ημερολόγια, ένα θρησκεύτικο κι ένα πολιτικό. Πρωτοχρονια είχε μονάχα το πολιτικό ημερολόγιο, την πρώτη μέρα μετά το θερινό ηλιοστάσιο, μα δεν γινόντουσαν εορτασμοί.

Η σύγχρονη Πρωτοχρονια κατάγεται από τους Ρωμαίους.

Αυτοί γιορτάζαν αρχικά την 1η Μαρτίου, μα όταν ο Ιούλιος Καίσαρας άλλαξε το ημερολόγιο μετέφερε και την Πρωτοχρονιά. Απο το 46 π.Χ κι επειτά η πρωτοχρονιά γιορτάζονταν την 1η Ιανουαρίου.

Ο Ιανουάριος έχει πάρει το ονομά του από τον Ιανό.

Είναι ο θεός με τα δυο πρόσωπα. Το ένα πρώσοπο κοιτά το παρελθόν και τ΄ άλλο το μέλλον. Ο Ιανός ήταν θεός που σχετιζόταν με τις πόρτες και τα περάσματα, άλλωστε στα λατινικα ianus είναι η πόρτα. Γι΄ αυτό το λόγο ήταν ο πιο κατάλληλος για να διασφαλίσει το πέρασμα στη νέα χρονιά.

Στα Βυζαντινά χρόνια η πρωτοχρονιά τοποθετούταν το Σεπτέμβρη.

Μια συνήθεια που ακόμα και σήμερα ακολουθεί η Εκκλησία που τοποθετεί όλες τις γιορτές ξεκινώντας την 1η Σεπτεμβρίου. Κατά κάποιο τρόπο και μεις σήμερα έχουμε δυο ημερολόγια σαν τους αρχαίους, ένα πολιτικό και ένα θρησκευτικό. Δεν είναι άλλωστε σπάνιο να νιώθουμε πως η χρονιά ξεκινά μετά τις διακοπές.

Η Πρωτοχρονια στη σημερινή Ελλάδα είναι μια μεγάλη γιορτή.

Τα παιδιά θα βγούν να πούν τα κάλαντα. Κάποιοι θα δοκιμάσουνε την τύχη τους σε τυχερά παιχνίδια. Το σπουδαιότερο, όμως, είναι ότι η οικογένεια θα μαζευτεί και πάλι στο τραπέζι.

Εκεί για να προσελκύσει την καλή τύχη θα κόψει τη Βασιλόπιτα. Όμως για τη βασιλόπιτα και την ωραία ιστορία φιλανθρωπίας που τη συνοδεύει θα μιλήσουμε
μια άλλη φορά.