Ροδιά, ένα υπέροχο δέντρο

Ιστορία και Εξάπλωση της Ροδιάς

Η ροδιά κατάγεται από την Περσία και διαδόθηκε στην Ινδία, την Άπω Ανατολή και τη Μεσόγειο. Στα ομηρικά έπη υπάρχουν ήδη αναφορές για το δέντρο, ενώ στην Ισπανία η πόλη Γρανάδα οφείλει το όνομά της στο ρόδι.

Στην Ελλάδα η ροδιά καλλιεργείται από την Κύπρο και ευδοκιμεί σε περιοχές όπως η Αργολίδα, η Μαγνησία, το Βόρειο Αιγαίο, η Δράμα, η Πέλλα, η Βέροια και η Κρήτη. Καλλιεργείται επίσης σε χώρες όπως η Ινδία, το Ιράν, οι ΗΠΑ, η Αίγυπτος και η Τουρκία.

Η ροδιά: Καλλιέργεια

Η ροδιά είναι θάμνος ή μικρό φυλλοβόλο δέντρο που ανήκει στην οικογένεια Punicaceae. Το δέντρο μπορεί να φτάσει σε ύψος έως 6 μέτρα και καλλιεργείται κυρίως για τους καρπούς της, οι οποίοι χρησιμοποιούνται ποικιλοτρόπως.

• Η ροδιά ευδοκιμεί σε θερμές περιοχές και είναι ιδιαίτερα ανθεκτική σε παρατεταμένες περιόδους ξηρασίας, αλλά και σε πτώσεις θερμοκρασίας μέχρι και τους 10°C. Ωστόσο, απαιτεί τακτικό πότισμα, ειδικά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Δεν ενδείκνυται η καλλιέργειά της σε περιοχές με ψυχρούς ανέμους ή ομίχλη.
• Η ροδιά αρχίζει να καρποφορεί κανονικά από το 3ο-4ο έτος της ζωής της και μπορεί να δίνει παραγωγή για 40 έως 50 χρόνια. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες, καθεμία με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
• Αν σκοπεύετε να φυτέψετε ροδιά στον κήπο ή στο χωράφι σας, είναι σημαντικό να γνωρίζετε πότε και πώς πρέπει να κόβετε τα ροδιά, καθώς και τις απαραίτητες φροντίδες που χρειάζεται το δέντρο.

Χημική Σύσταση του Ροδιού

Σε 100 γραμμάρια ροδιού περιέχονται περίπου 80-82 γραμμάρια νερού, 16,4 γραμμάρια υδατάνθρακες, 0,3-0,9 γραμμάρια λιπαρά και 0,5-1 γραμμάριο πρωτεΐνη. Επιπλέον, το ρόδι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, κυρίως πολυφαινόλες.

Ροδιά και οι Ποικιλίες της

Έχει διάφορες ποικιλίες με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Μερικές από τις πιο γνωστές είναι:

• Ερμιόνη: Μεσοπρώιμη ποικιλία από την Πελοπόννησο με μεγάλους κόκκινους καρπούς, γλυκιά γεύση και υψηλή περιεκτικότητα σε χυμό. Ωριμάζει από μέσα Σεπτεμβρίου έως τέλη Οκτωβρίου. Κατάλληλη για επιτραπέζια χρήση και χυμοποίηση.
• Περσεφόνη: Μεσοπρώιμη ποικιλία με γλυκούς, μέσου έως μεγάλου μεγέθους καρπούς και υψηλή περιεκτικότητα σε χυμό. Χρησιμοποιείται για φρέσκια κατανάλωση και χυμοποίηση.
• Ανδρομάχη: Γλυκιά ποικιλία με μεγάλους κόκκινους καρπούς και αντοχή στο σχίσιμο. Προέρχεται από επιλογή του Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δέντρων και προτείνεται για δοκιμαστικές φυτεύσεις.
• Wonderful: Όψιμη ποικιλία από τη Φλόριντα με μεγάλα σκούρα κόκκινα-μωβ ρόδια, ξινή γεύση και χρήση κυρίως για χυμοποίηση. Ωριμάζει από μέσα Οκτωβρίου έως μέσα Νοεμβρίου.
• Mollar de Elche: Μεσοπρώιμη Ισπανική ποικιλία με μεγάλους πρασινο-ροζ καρπούς, που ωριμάζουν από τέλη Σεπτεμβρίου έως μέσα Νοεμβρίου. Κατάλληλη για νωπή κατανάλωση.

Πότε κόβουμε τα ρόδια;

Η συγκομιδή των ροδιών γίνεται από τέλη Σεπτεμβρίου έως τέλη Νοεμβρίου, ανάλογα με την ποικιλία και τις κλιματικές συνθήκες. Τα ρόδια είναι έτοιμα για συγκομιδή όταν ο φλοιός αποκτήσει σκούρο κόκκινο χρώμα και ο χυμός έχει έντονη κόκκινη απόχρωση με Brix ≥16% (περιεκτικότητα σε διαλυτά στερεά). Ο χυμός αντιστοιχεί περίπου στα 3/4 του βάρους του καρπού, ενώ ο φλοιός είναι πλούσιος σε τανίνες.

Είναι πολύ σημαντικό τα ρόδια να συλλέγονται πριν σκιστεί ο φλοιός τους, καθώς το σκίσιμο είναι ένα συχνό πρόβλημα που προκαλείται από ακανόνιστο πότισμα, απότομες μεταβολές θερμοκρασίας και υγρασίας, ή έλλειψη βορίου.

Η συγκομιδή γίνεται με το χέρι και χρήση ψαλιδιού κλαδέματος, κυρίως νωρίς το πρωί ή αργά το απόγευμα. Σημειώνεται ότι τα ρόδια ωριμάζουν μόνο πάνω στο δέντρο, οπότε πρέπει να κόβονται μόνο όταν είναι πλήρως ώριμα και άμεσα, ώστε να αποφευχθεί το σκίσιμο ή ζημιές από παγετό.

Ροδιά και Κλάδεμα

Η ροδιά κλαδεύεται συνήθως από τον Δεκέμβριο έως τον Φεβρουάριο.

Στα νεαρά δέντρα, γίνεται κλάδεμα διαμόρφωσης, με στόχο να αποκτήσει η ροδιά το κατάλληλο σχήμα και να επιταχυνθεί η είσοδος σε παραγωγή.

Στα ενήλικα δέντρα, εφαρμόζεται ετήσιο κλάδεμα καρποφορίας για να διατηρείται το σχήμα του φυτού, να ανανεώνεται το καρποφόρο ξύλο και να αυξάνεται η παραγωγή. Παράλληλα, εξασφαλίζεται καλύτερος φωτισμός και αερισμός, στοιχεία απαραίτητα για την υγεία και τη σωστή ανάπτυξη του δέντρου.