Το τυρί προκύπτει από τη πήξη του γάλακτος, με την επίδραση διαφόρων ουσιών.
Το τυρί αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της μεσογειακής διατροφής καθώς είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. Στην Ελλάδα η κατανάλωση του είναι τακτική, καθώς πέρα από το ότι μπορεί να αποτελέσει πρώτη ύλη σε διάφορες συνταγές, καταναλώνεται και ως συνοδευτικό. Το τυρί είναι το πιο δημοφιλές γαλακτοκομικό προϊόν στον κόσμο. Υπάρχουν εκατοντάδες είδη τυριών και χιλιάδες παραλλαγές τους, ενώ οι περισσότεροι λαοί έχουν να επιδείξουν δεκάδες ντόπια τυροκομικά προϊόντα.
Κατηγορίες
Μια μεγάλη κατηγορία τυριών είναι τα φρέσκα. Το φρέσκο τυρί είναι μαλακό και δεν έχει φλούδα. Είναι συνήθως λευκό ή υπόλευκο, με μεγάλη περιεκτικότητα σε υγρασία (πάνω από 47%). Καταναλώνεται αμέσως, χωρίς να χρειάζονται ωρίμανση. Σε αυτά ανήκουν τα λευκά, χλωρά, κατσικίσια τυριά, όπως η δική μας ξινομυζήθρα, αλλά και η Rcotta, το Cottage Cheese, η Μοτσαρέλα και το Μασκαρπόνε. Φρέσκο τυρί, άλμης όμως, είναι και η φέτα, ένα καθαρά ελληνικό προϊόν με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν και άλλα τυριά όπως είναι το Bre που ωριμάζουν με την βοήθεια κάποιων μικοοργανισμών.
Στη συνέχεια έχουμε τα ημίσκληρα. Αυτό το τυρί ωριμάζει από δυο μήνες έως και δυο χρόνια, ώστε το ποσοστό υγρασίας του να μην ξεπερνά το 40-50%. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της κατηγορίας είναι το Gouda, το Edam και το Emmental, καθώς και το γνωστό σε όλους Cheddar και το δικό μας κασέρι.
Έπειτα υπάρχουν τα σκληρά. Σε αυτή την κατηγορία τυριών η υγρασία κυμαίνεται στο 30-40% και η περίοδος ωρίμανσής τους είναι πάντα μεγαλύτερη των έξι μηνών. Συνήθως είναι εύθρυπτα και ποτέ δεν έχουν μούχλα στο εσωτερικό, καθώς είναι εξαιρετικά συμπαγή. Στα σκληρά τυριά ανήκουν το κεφαλοτύρι και η γραβιέρα.
Τέλος, υπάρχουν τα πολύ σκληρά τυριά. Αυτά παλαιώνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα ώστε η υγρασία τους να περιοριστεί σε ποσοστό μικρότερο του 30-40%. Πολύ σκληρά είναι η Παρμεζάνα και το Pecorno.
Θρεπτική αξία και Οφέλη
Σε γενικές γραμμές είναι μια πλούσια πηγή ασβεστίου, λίπους και πρωτεϊνών που περιέχονται στο γάλα που είναι και η βασική πρώτη ύλη. Περιέχει επίσης υψηλές ποσότητες βιταμινών Α και Β12, μαζί με ψευδάργυρο και φώσφορο. Το τυρί που παράγεται από το γάλα ζώων που τρέφονται αποκλειστικά με χόρτο είναι το υψηλότερο σε θρεπτικά συστατικά και περιέχει επίσης ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και βιταμίνη Κ.
Τα οφέλη από την κατανάλωση του είναι αρκετά. Συμβάλλει στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση ασθενειών που σχετίζονται με τα κόκαλα, όπως είναι η οστεοπόρωση, χάρη στο ασβέστιο που περιέχει. Επίσης βοηθά στην διατήρηση της πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα που περιέχει δρουν ευεργετικά στην λειτουργία του εγκεφάλου και προσφέρουν τόνωση.
Ωστόσο, επειδή τα περισσότερα τυριά περιέχουν αρκετά λιπαρά καθώς και σημαντικές ποσότητες νατρίου, για λόγους συντήρησης, πρέπει η κατανάλωσή τους να γίνεται με μέτρο και όχι σε μεγάλες ποσότητες. Για κατηγορίες ανθρώπων που πρέπει να αποφεύγουν τα λιπαρά υπάρχουν στο εμπόριο τυριά με χαμηλή περιεκτικότητα σε αυτά, καθώς και κάποια ανάλατα.
