Τα ήθη και τα έθιμα
Με ήθη και έθιμα Χριστουγέννων και παραδόσεις που έχουν τις ρίζες τους βαθιά πίσω στο χρόνο υποδεχόμαστε κάθε χρόνο την γέννηση του Χριστού. Πόλεις και χωριά σε όλη τη χώρα στολίζονται, φωτίζονται, ντύνονται με μελωδίες και παίρνουν άρωμα από τις κουζίνες των νοικοκυριών. Τι γιορτάζουμε, όμως, τα Χριστούγεννα; Ασφαλώς, τη γενέθλια ημέρα του Υιού του Θεού, την πιο χαρούμενη γιορτή της χριστιανοσύνης. Ξέρετε, όμως, και τι άλλο γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα; Έναν τρόπο να τιμήσουμε τους προπάτορες, που παρέδωσαν σε εμάς την κιβωτό της γιορτινής σοφίας, όπως οι ίδιοι την παρέλαβαν. Τα έθιμα των Χριστουγέννων είναι ένας τρόπος να συνδεθούμε με τον κόσμο του παππού και της γιαγιάς. Να αφήσουμε την αφθονία, την αγάπη και τη ζεστασιά να πλημμυρίσουν τα σπίτια και τις καρδιές μας!
Χριστουγεννιάτικες παραδόσεις
Αιώνες τώρα χριστουγεννιάτικες παραδόσεις, κάλαντα, διηγήσεις, τελετουργίες ξεδιπλώνονται στις πλατείες, στις γειτονιές και τα σπίτια μας. Μέσω αυτών, μικροί και μεγάλοι οδηγούμαστε στην καρδιά της γιορτής. Πρώτα πρώτα, τα κάλαντα. Διαφορετικά σε κάθε περιοχή, πάντοτε όμως μελωδικά. Με αυτά θα δώσουμε τις ευχές μας για μια καλύτερη χρονιά, καλύτερη σοδειά και καλύτερη προκοπή. Σε πολλούς τόπους, μάλιστα, συνοδεύονται με γλέντι ή με κάποιο άλλο τελετουργικό.
Χριστόψωμο, το ψωμί δηλαδή που παρασκευάζουν οι νοικοκυρές για τη γιορτή . Η διαφορά του από τα υπόλοιπα είναι ότι περιέχει ζάχαρη και διάφορα μπαχαρικά. Και φυσικά ότι είναι στολισμένο με περίτεχνα σχέδια, ανάλογα με την περιοχή της Ελλάδας ή την κάθε οικογένεια.
Αντίστοιχο είναι το Βασιλόψωμο. Το όνομά του προσδιορίστηκε από την ημερομηνία κατανάλωσης. Τρώγεται ανήμερα του Αγίου Βασιλείου από όπου πήρε και το όνομα του. Εκτός από αλεύρι οι νοικοκυρές βάζουν μέσα ρεβίθι αλεσμένο, βασιλικό και νερό. Πάνω και σε αυτό δημιουργούν διάφορα σχήματα και παραστάσεις είτε αυτές αφορούν την παραγωγή είτε την υγεία είτε την οικογένεια. Παράλληλα, παλιότερα έφτιαχναν και τις βασιλοκουλούρες, που εξελίχθηκαν στις σημερινές βασιλόπιτες.
Χοιροσφαγή
Ξεχωριστή τελετουργία στην ελληνική ύπαιθρο είναι και η χοιροσφαγή. Κάθε σπίτι έχει τον δικό του χοίρο, δείγμα αρχοντιάς, κοινωνικής και οικονομικής επιφάνειας. Η προετοιμασία για τη σφαγή ξεκινά πολύ νωρίς. Είναι απαραίτητο να υπάρχει φωτιά, κάρβουνο και λιβάνι. Την ώρα της σφαγής η νοικοκυρά θα τα ρίξει πάνω στη ζώο, ενώ στο στόμα του χοίρου θα βάλουν ένα λεμόνι. Στη συνέχεια τοποθετούν το χοιρινό ανάμεσα σε δύο ξύλα μεγάλα και αρχίζουν το «ξεπάστωμα». Όταν τελειώσουν όλους του χοίρους της γειτονιάς αρχίζει το γλέντι. Με το κρέας κάθε σπίτι θα φτιάξει λουκάνικα, «τσιγαρίθρες» και «μπουμπάρια».
Τάισμα της βρύσης
Ενδιαφέρον έχει και το λεγόμενο “τάισμα της βρύσης. Τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων σε πολλά χωριά οι κοπέλες πηγαίνουν στις βρύσες του χωριού και τις αλείφουν με βούτυρο και μέλι. Εύχονται όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούριο χρόνο, και όπως γλυκό είναι το μέλι, έτσι γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Για να έχουν καλή σοδειά φέρνουν επίσης στη βρύση βούτυρο, τυρί ή ψημένο σιτάρι, κλαδί ελιάς ή όσπρια. Φροντίζουν μάλιστα να φτάσουν εκεί όσο το δυνατόν νωρίτερα γιατί η πρώτη θα είναι η πιο τυχερή ολόκληρο τον χρόνο.
Ο κατάλογος με ήθη και έθιμα των Χριστουγέννων είναι μακρύς. Ευχή όλων μας είναι να μπορέσουμε να τα ξαναγιορτάσουμε όσο το δυνατόν το γρηγορότερο τιμώντας και πάλι τις ρίζες και την παράδοση μας!
