Σαρακοστιανά φαγητά, μια διαχρονική ιστορία

Οι καλόγεροι του Μεσαίωνα, λέει ο μύθος, για να ανταπεξέλθουν στις στερήσεις της Σαρακοστής, βάφτιζαν ψάρι το κρέας, Ύστερα το έτρωγαν με ήσυχη τη συνείδηση τους. Στις μέρες μας πάλι, δε χρειάζεται να καταφύγουμε σε τέτοιες πρακτικές. Τα νηστισιμα σαρακοστιανά φαγητά μπορούν να συναγωνιστούν επί ίσοις όροις τα αρτύσιμα. Έτσι, ακόμα και αν έχετε καλεσμένους στο σπίτι την περίοδο της Σαρακοστής ή κάποιας άλλης νηστείας θα απολαύσετε ένα υπέροχο τραπέζι.

Λίγοι γνωρίζουν πως τα σαρακοστιανά φαγητά έχουν καταβολές από την αρχαία Ελλάδα. Τοποθετούνταν μετά το τέλος των ξέφρενων εορτασμών στα Λήναια και τις άλλες γιορτές προς τιμήν του θεού Διονύσου.

Ακολουθούσε ένα διάστημα με έντονο το στοιχείο της εγκράτειας για λόγους εξαγνισμού. Μέχρι τις επόμενες διονυσιακές γιορτές, ήταν απαραίτητη η κάθαρση του αρχαίου πολίτη. Έτσι, με τα μετέπειτα σαρακοστιανά φαγητά και όχι μόνο, εξαγνίζονταν από τη σάτιρα, την υπερβολή και τα σκωπτικά πειράγματα. Τα “φαγητά νηστίσιμα” των αρχαίων είναι αντίστοιχα με τα δικά μας σαρακοστιανά φαγητά. Σκεφτείτε θαλασσινά, ή και σαλιγκάρια με πλιγούρι ή κριθάρι ή ξηρούς καρπούς καθώς δεν ήταν γνωστό ακόμη τότε το ρύζι.

Τα νηστίσιμα φαγητά προσαρμόστηκαν και ανανεώθηκαν με τα νέα υλικά και τις νέες μεθόδους παρασκευής της σύγχρονης εποχής. Στα μαλάκια και τα αγριόχορτα των αρχαίων προστέθηκαν σαρακοστιανές συνταγές. Ακόμη και εκείνοι που δε θρησκεύονται, με χαρά ακολουθούν το νηστίσιμο διαιτολόγιο, όταν τους παρουσιαστεί η ευκαιρία. Επιλέγουν τα νηστίσιμα της Σαρακοστής καθόλη τη διάρκεια του έτους, σε μία επίσκεψη σε ταβέρνα, αλλά και σε ένα τραπέζι στο σπίτι, συνοδεία συνήθως ούζου ή κρασιού.

Πολλοί,  έχουν ενδοιασμούς να περιορίσουν τη διατροφή τους σε φαγητά νηστίσιμα την περίοδο της Σαρακοστής για λόγους υγείας. Φοβούνται πως πρόκειται για ένα διαιτολόγιο φτωχό σε πρωτεϊνη, σίδηρο, ασβέστιο και άλλα θρεπτικά συστατικά. Πρέπει να τονίσουμε πως το περιορισμένο διάστημα της νηστείας, δεν είναι αρκετό για να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα και ελλείψεις. Επιπλέον, πλέον η αποχή από τα ζωικά προϊόντα είναι ασφαλής. Πολλά φυτικά τρόφιμα έχουν εμπλουτισθεί με επιπλέον θρεπτικά συστατικά. Κυκλοφορούν πολύσπορα ψωμιά αλλά και δημητριακά εμπλουτισμένα με πρωτεϊνες. Επιπλέον, τα όσπρια και το ταχίνι είναι ούτως ή άλλως τροφές πλούσιες σε συστατικά που έχει και το κρέας και μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για πολλά νηστίσιμα σαρακοστιανά φαγητά.

Πολλοί ίσως έχουν απορίες σχετικά με το τι επιτρέπεται και τι όχι να περιλαμβάνει το σαρακοστιανό τους τραπέζι