Φυσικά συντηρητικά τροφίμων

Τα συντηρητικά ανήκουν στην κατηγορία των πρόσθετων τροφίμων. Είναι ουσίες που προστίθενται σε τρόφιμα, κυρίως σε αυτά που είναι έτοιμα προς κατανάλωση, καθώς και σε αναψυκτικά και ποτά. Σκοπός της προσθήκης τους είναι να παρατείνουν την διάρκεια ζωής των προϊόντων, βελτιώνοντας κάποιες φορές και την γεύση τους. Χωρίζονται στα φυσικά συντηρητικά και στα χημικά. Όλοι οι καταναλωτές θέλουν όσο το δυνατόν λιγότερα συντηρητικά που είναι χημικές ουσίες. Έτσι, στρέφονται στην διατήρηση των τροφίμων, κυρίως σε οικιακό επίπεδο, με φυσικά συντηρητικά. 

Ίσως το πιο γνωστό φυσικό συντηρητικό είναι το αλάτι. Αποτελεί το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο φυσικό συντηρητικό από την αρχαιότητα έως και σήμερα. Το αλάτι έχει την ιδιότητα να απορροφά την υγρασία, να μειώνει το διαθέσιμο νερό των μικροοργανισμών και συνεπώς να δυσχεραίνει την ανάπτυξη τους. Με το αλάτι, ή αλλιώς πάστωμα, μπορούμε να παρατείνουμε την ζωή, κυρίως ψαριών, τυριών αλλά και κονσερβοποιημένων τροφίμων, δίνοντας παράλληλα και γεύση στα τρόφιμα που προστίθεται.

Ο χυμός λεμονιού και το ξίδι είναι επίσης σπουδαία φυσικά συντηρητικά. Όταν τα προσθέτουμε σε τρόφιμα, αυξάνουν το pH (πεχά) και καθιστούν το περιβάλλον μη ιδανικό για την ανάπτυξη παθογόνων μικροοργανισμών. Χρησιμοποιείται σε λαχανικά (γνωστά ως τουρσί) και ψάρια. 

Αποτελεί μία από τις αρχαιότερες μεθόδους φυσικής συντήρησης τροφίμων από την αρχαιότητα. Με τον τρόπο αυτό καλύπτουμε τα τρόφιμα και δεν αφήνουμε να έρθουν σε επαφή με το οξυγόνο του περιβάλλοντος. Το λάδι, επίσης, μειώνει τον ρυθμό οξείδωσης σε ένα φαγητό. Σε πολλά φαγητά που αποθηκεύουμε σε βάζα, τοποθετούμε μία μικρή στρώση λαδιού στην επιφάνεια, με σκοπό να μην αναπτυχθούν μύκητες (μούχλα).

Η ζάχαρη δρα ως φυσικό συντηρητικό, καθώς απορροφά την περίσσεια νερού. Χρησιμοποιείται σε μαρμελάδες και σε τουρσί παρατείνοντας την διάρκεια ζωής τους. Από την άλλη, κάποια μπαχαρικά, όπως είναι το γαρύφαλλο αλλά και βότανα ή μυρωδικά όπως είναι το δεντρολίβανο, δρουν και ως φυσικά συντηρητικά πέρα από το άρωμα που προσφέρουν.

Δείτε ακόμα και μάθετε για τα διογκωτικά και πώς να τα χρησιμοποιήσετε: