Ελληνικό τραπέζι: Εκεί όπου όλα μοιράζονται, εκεί το πάθος εζυμώνεται
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΑΡΜΠΑΡΙΓΟΥ
Το αυθεντικό τραπέζι της Ελλάδας, εκεί όπου όλοι οι καλοί χωράνε, όπου ξεκινούν όλα τα ωραία, όπου μοιραζόμαστε τις πιο όμορφες στιγμές μας.
Τα όμορφα τραπέζια μας, τα καλέσματά μας, τα καθημερινά και τα γιορτινά μας. Στη χώρα μας, το τραπέζι είναι ένας τόπος ιερός. Και η ιεροτελεστία του δεν ξεκινά τη στιγμή που απολαμβάνεται το φαγητό, αλλά πολύ νωρίτερα. Είναι η προετοιμασία στην κουζίνα, η κατσαρόλα που σιγοβράζει αφήνοντας τις μυρωδιές της να φτάσουν μέχρι την τραπεζαρία ή το μπαλκόνι. Το τηγάνι που «παραμιλάει» κάνοντας τους κεφτέδες να χρυσίζουν, η καλή πιατέλα που ετοιμάζεται να μπει στο κέντρο του τραπεζιού και οι μπίρες που παγώνουν υπομονετικά στο ψυγείο – πάντα περισσότερες από όσες χρειάζονται, γιατί «ποτέ δεν ξέρεις ποιος θα έρθει».
Αυτό είναι το τραπέζι των σπιτιών μας. Έτοιμο για ένα ή δυο πιάτα παραπάνω. Μαθημένο στα γέλια και στις φωνές. Στις μεγάλες συζητήσεις. Ο τόπος όπου μοιραζόμαστε πολύ περισσότερα από το φαγητό. Εκεί όπου μάθαμε να ακούμε και τολμήσαμε να πούμε τις μεγάλες αποφάσεις μας.
Ο τόπος όπου το πάθος μας... εζυμώνεται και όλο αυτό είναι μια μεγάλη και όμορφη ιστορία.
Φωτογραφία: Formaika
Θα κάτσεις για ένα μεζεδάκι;
Μάθαμε στα τραπέζια μας να κάθονται όλοι. Εκείνοι του σπιτιού, οι επισκέπτες μας ή ακόμα και όσοι περνούν τυχαία και μας χτυπούν την πόρτα. Ανοιχτά τα σπίτια μας, ανοιχτές οι καρδιές μας, στρωμένα πάντα τα τραπέζια μας. Κάπου ανάμεσα σε μαχαιροπίρουνα και πρόχειρα διπλωμένες πετσέτες, γεννήθηκαν οι στιγμές που θα θυμόμαστε για πάντα. Εκεί όπου όλα ξεκινούν με το «πώς πήγε η μέρα σου;», συνεχίζουν με το «έχω κάτι σπουδαίο να σας πω» και απογειώνονται με το «αλλάζω δουλειά» ή με το «δεν φεύγουμε όλοι μαζί ένα ταξιδάκι;». Έτσι όπως μοιράζουμε το φαγητό μας από την ίδια πιατέλα, μοιράζονται και οι πιο μεγάλες μας σκέψεις. Εκεί χαλαρώνουμε, απελευθερωνόμαστε, εκφραζόμαστε με αλήθεια, ξεχνάμε τις άμυνες. Οι οικείες μυρωδιές, οι γεύσεις που μας κάνουν να αισθανόμαστε μέρος της ομάδας, η ΜΑΜΟΣ που αφρίζει στα ποτήρια μας και συνοδεύει τη διάθεσή μας. Στο τραπέζι μας, όλοι νιώθουμε άνετοι και ασφαλείς. Τα πάντα φωνάζουν «μίλησέ μας!» και έτσι… μιλάμε και συνδεόμαστε.
Γιατί το φαγητό δεν είναι μόνο γεύση αλλά και ουσία
Πίσω από κάθε πιάτο που φτάνει στο τραπέζι, υπάρχει μια ιστορία, κάτι που θυμόμαστε, που θέλουμε να αφηγηθούμε. Η πρώτη φορά που κάναμε γεμιστά υπό την επίβλεψη της γιαγιάς, η σαλάτα με τις ντομάτες από τον κήπο του παππού, τα κεφτεδάκια που ποτέ δεν τα πετυχαίνουμε όπως η μαμά μας, τα σερβίτσια που βγάζουμε μόνο στις γιορτές. Δίπλα μας, η παγωμένη ΜΑΜΟΣ, όχι σαν συνοδευτικό, αλλά ως μεγάλη συμπρωταγωνίστρια της ιστορίας, μοιάζει να ξέρει και να έχει ζήσει όλα τα μαγειρέματα και όλα τα καλέσματά μας. Γιατί η ΜΑΜΟΣ δεν λείπει ποτέ από τις αληθινές, ανεπιτήδευτες στιγμές. Δεν περιμένει την τέλεια στιγμή, αλλά τη στιγμή που θα γίνει τέλεια όταν οι λέξεις βρουν το κοινό τους και όταν το γέλιο βγει αυθόρμητα από την καρδιά μας. Κάθε γουλιά της και μια αρχή. Κάθε μπουκιά και μια μεγάλη κουβέντα. Ο τέλειος συνδυασμός, εκείνος που δεν χάνει ποτέ.
Τα μαγειρέματα της καρδιάς
Θυμάμαι πάντα να μαγειρεύω. Και μπορεί να μη θυμάμαι τι ακριβώς έφτιαξα σε κάθε τραπέζι που έχω κάνει και να μην μπορώ να υπολογίσω τα πιάτα που έφτασαν στους καλεσμένους μας, ούτε και τις γεύσεις που είχα προτιμήσει, αλλά θυμάμαι σίγουρα τους καλεσμένους μου. Έχω μπροστά μου τα πρόσωπά τους, τα γέλια τους, τα βλέμματά τους, τη διάθεση μας να μοιραστούμε στιγμές και σκέψεις. Ακόμα και εγώ, που είμαι χρόνια μαγείρισσα, αυτό που πάντα νιώθω να μου μένει στην καρδιά σε ένα τραπέζι είναι τα συναισθήματα που γεννήθηκαν. Οι δονήσεις ανάμεσά μας. Γιατί κάθε τραπέζι που έστρωσα είναι και μια ιστορία που έζησα με τους αγαπημένους μου. Οι δικές μας στιγμές. Εξάλλου, το φαγητό είναι πολύ περισσότερα από ανάγκη, είναι ζεστασιά, αυτό που κάνει τη γλώσσα να λύνεται. Είναι δήλωση. Είναι το μεγάλο «έλα» και το ακόμα μεγαλύτερο «σε νοιάζομαι». Γι’ αυτό και η ΜΑΜΟΣ στέκεται όμορφα κοντά μας, σαν σύμβολο, σαν την μπίρα που ενώνει, που σπάει τον πάγο, που προετοιμάζει το έδαφος για μεγάλες και μικρές αποκαλύψεις. Είναι η γέφυρα ανάμεσά μας. Το τσούγκρισμα των ποτηριών μας, η εκκίνηση στις ωραίες βραδιές που δεν ξέρεις πότε θα τελειώσουν. Αυτές τις βραδιές που όλοι τις χαιρόμαστε και τις βάζουμε στην καρδιά μας, που τα πιάτα με τους μεζέδες εναλλάσσονται, τα ποτήρια μας ποτέ δεν αδειάζουν, τα γέλια και οι συζητήσεις στιγμή δεν σταματούν.
Γιατί όταν τρως από τη μέση, δεν μοιράζεσαι απλώς φαγητό. Μοιράζεσαι ό,τι έχει αξία: τις σκέψεις σου, τα όνειρά σου, τις αναμνήσεις σου, θυμάσαι στιγμές, συνδυάζεις γεύσεις, εικόνες και φράσεις. Κι έπειτα, όταν ο καιρός περνά και μαζεύεστε ξανά, φτιάχνεις ξανά τα ίδια φαγητά που είχατε μοιραστεί τότε. Ένα πιάτο για την παρέα, όπως ο γύρος ντονέρ, που έχει συνοδεύσει τόσα και τόσα βράδια μου γιατί το αγαπούν όλοι.
Γύρος ντονέρ κεμπάπ
Υλικά (για 6- 8 μερίδες):
ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΣ ΓΙΑΟΥΡΤΙΟΥ
ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΡΒΙΡΙΣΜΑ
Εκτέλεση
- Βάζουμε όλα τα υλικά σε ένα μπολ ή τα ζυμώνουμε στον κάδο του μίξερ, στο ζυμωτήριο.
- Ζυμώνουμε πολύ καλά τον κιμά μέχρι να αλλάξει χρώμα και να ξεκολλάει από τα χέρια.
- Λαδώνουμε πολύ καλά μεγάλο ρηχό ταψί 34 ή 36 εκ.
- Απλώνουμε το ντονέρ με τα δάχτυλα και το πατάμε να απλωθεί σε λεπτή στρώση – φροντίζουμε να είναι παντού ισόπαχο.
- Το ραντίζουμε με λίγο νερό με τα δάχτυλα.
- Ψήνουμε στο γκριλ του φούρνου για περίπου 30 λεπτά.
- Φροντίζουμε να το μετακινήσουμε στην πιο κάτω σχάρα του φούρνου, αν αρπάξει γρήγορα από πάνω.
- Μόλις το βγάλουμε από το φούρνο το κόβουμε σε λεπτές φέτες (γύρο).
- Σε μία πιατέλα, βάζουμε τις ψημένες πίτες.
- Σε μια πλευρά βάζουμε το κρεμμύδι, την ντομάτα και στη μέση βάζουμε το γύρο.
- Σερβίρουμε με σως γιαουρτιού. Πασπαλίζουμε με πάπρικα και λίγο ωμό ελαιόλαδο από πάνω.
Αυτό που μένει, όλη η αλήθεια
Και όταν τα πιάτα αδειάσουν, οι φωνές χαμηλώσουν, τα γέλια κοπάσουν και τα βλέμματα αρχίζουν κουρασμένα να κοιτούν τα αγαπημένα πρόσωπα, τότε τι μένει από το τραπέζι; Μα η υπέροχη αίσθηση πληρότητας που δεν έχει να κάνει τόσο με το φαγητό όσο με το μοίρασμα. Σε κάθε τραπέζι μου, αυτό που απολαμβάνω πιο πολύ είναι οι αγκαλιές στο τέλος. Τότε που όλοι συνειδητοποιούμε ότι μοιραστήκαμε πολύτιμο χρόνο, και ενδόμυχες σκέψεις, και πράγματα που δεν τολμούσαμε να πούμε, και αστεία που είχαμε ξεχασμένα μέσα μας. Η αλήθεια μας, οι λόγοι που μας κρατούν μαζί. Όλοι σαν απαραίτητα συστατικά ενός τέλειου πιάτου από όπου κανείς δεν πρέπει να λείπει.
Έτσι τα έχω μέσα μου τα ελληνικά υπέροχα τραπέζια. Και η ΜΑΜΟΣ είναι πάντα εκεί. Γιατί εζυμώθηκε με πάθος, όπως ακριβώς και οι σχέσεις μας.