25η Μαρτίου

Η 25η Μαρτίου είναι μια ιδιαίτερη ημέρα για μας τους Έλληνες. Την 25η Μαρτίου γιορτάζεται η έναρξη της επανάστασης που οδήγησε στην ανεξαρτησία και στη γέννηση του ελληνικού κράτους. Είναι γνωστό πως η επανάσταση δεν ξεκίνησε την 25η Μαρτίου, αν και η ημερομηνία αυτή είχε επιλεχθεί από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας. Όμως ο φόβος ότι οι Οθωμανοί υποπτεύονταν πως θα ξεσπούσε εξέγερση οδήγησαν στην απόφαση να επισπευθεί η έναρξη της. Έτσι στις 24 Φεβρουαρίου 1821 ο Υψηλάντης κήρυξε την επανάσταση στο Ιάσιο της Μολδοβλαχίας. Στην Πελοπόννησο που αποτέλεσε το κέντρο του αγώνα, οι πρώτες τουφεκιές έπεσαν στις 17 Μαρτίου στο Αγρίδι Καλαβρύτων. Ήδη στις 23 Μαρτίου είχε απελευθερωθεί η Καλαμάτα. Ο αγώνας για την ελληνική ανεξαρτησία θα διαρκέσει 8 χρόνια και μετά από πολύ αίμα, ηρωισμό αλλά και εμφύλιες διαμάχες θα καταλυθούν οι αλυσίδες της οθωμανικής τυραννίας.

Η επιλογή της 25ης Μαρτίου ως ημερομηνίας εορτασμού έγινε το 1838 με διάταγμα του Όθωνα. Η μέρα επιλέχθηκε αφενός για να τιμηθεί η αρχική επιλογή των Φιλικών και αφετέρου για να συνδυαστεί συμβολικά με την γιορτή του Ευαγγελισμού.

Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου είναι η άλλη μεγάλη γιορτή της 25ης Μαρτίου. Η λέξη ευαγγελισμός κυριολεκτικά δηλώνει την αναγγελία μιας χαρμόσυνης είδησης. Σύμφωνα με τη διήγηση του Ευαγγελιστή Λουκά, ο Αρχάγγελος Γαβριήλ επισκέφτηκε την Παναγία για να της ανακοινώσει πως θα γεννήσει το Χριστό. Η Παναγία απόρησε αρχικά αφού δεν είχε σχέσεις με άντρα, για να μάθει από τον άγγελο ότι η σύλληψη θα γινόταν με τη δύναμή του Αγίου Πνεύματος. Μια συχνή παρανόηση σχετικά με αυτή την ιστορία είναι ότι ο άγγελος προσέφερε στην Παναγία έναν Κρίνο. Στην ευαγγελική διήγηση δεν γίνεται καμία αναφορά σε αυτό το λουλούδι. Ωστόσο στην εικονογραφική παράδοση της δυτικής ζωγραφικής ο Γαβριήλ συχνά κρατάει ένα κρίνο. Υπάρχουν δυο ερμηνείες για αυτή την επιλογή, από τη μια ο κρίνος συμβολίζει την αγνότητα και από την άλλη την εποχή της άνοιξης. Σιγά σιγά από την εικονογραφία δημιουργήθηκε η γνωστή ιστορία με τον κρίνο. Η ημερολογιακή τοποθέτηση της γιορτής την 25η Μαρτίου δεν είναι τυχαία αφού η σύλληψη απέχει ακριβώς 9 μήνες από τη γέννηση.

Το έθιμο επιβάλλει την 25η Μαρτίου την κατανάλωση μπακαλιάρου με τη συνοδεία σκορδαλιάς. Το συγκεκριμένο ψάρι επιλέχθηκε για ξεκάθαρα πρακτικούς λόγους. Τοποθετημένη μέσα στη νηστεία της Σαρακοστής, η γιορτή του Ευαγγελισμού αποτελεί μια ανάπαυλα καθώς επιτρέπεται η κατανάλωση ψαριού. Όμως παλιότερα ήταν δύσκολο τη συγκεκριμένη εποχή να βρεθεί φρέσκο ψάρι, οπότε η κατανάλωση παστού μπακαλιάρου ήταν μονόδρομος. Βέβαια έχει μία μικρή προετοιμασία για το ξαλμύρισμα. Ο μπακαλιάρος απλός, ή με τραγανό κουρκούτι, καθώς και οι κροκέτες μπακαλιάρου γεμίζουν τα τραπέζια μας αυτή τη μέρα.

Διπλή γιορτή διπλή χαρά λοιπόν στις 25 του Μαρτίου αφού συμβολικά γιορτάζονται δυο χαρούμενες ειδήσεις. Από τη μια η απελευθέρωση από την τυραννία και ταυτόχρονα το άγγελμά της γέννησης του Σωτήρος.