Τα ντολμαδάκια ή σαρμαδάκια ή γιαπράκια είναι αρκετά διαδεδομένα και ιδιαιτέρως αγαπητά όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την Νοτιοανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή.
Στη βαλκανική Χερσόνησο, στην Αρμενία, στον Καύκασο αλλά και σε Αραβικές χώρες, τα ντολμαδάκια αποτελούν έναν γευστικό μεζέ που φτιάχνεται σε ιδιαίτερες περιστάσεις. Μολονότι πολλές είναι οι χώρες που ερίζουν για την πατρότητα τους, η ιστορία τους φαίνεται να ξεκίνα από την Αρχαία Ελλάδα.
Σε αρχαία κείμενα υπάρχουν αρκετές αναφορές για τον πρόγονο του σημερινού ντολμά που δεν ήταν άλλο από γεμισμένα φύλλα συκιάς με κομμάτια κρέατος, αποξηραμένων φρούτων αλλά και λαχανικών. Ήταν τόσο αγαπημένος μεζές των Ελλήνων που σύντομα διαδόθηκε κατά την Ελληνιστική Περίοδο σε όλη την Μικρά Ασία, σε Πόντο αλλά και σε χώρες της Μέσης Ανατολής.
Στη διάρκεια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας το πιάτο αυτό πήρε το όνομα ντολμάς από τη τουρκική λέξη dolmak που σημαίνει γεμίζω. Από εκεί και έπειτα απέκτησε διάφορες παραλλαγές, άλλαξε η γέμιση αλλά και το υλικό που τυλίγεται. Στις χώρες της Ανατολής οι ντολμάδες θεωρούνται όλα τα γεμιστά λαχανικά όπως κολοκύθια, μελιτζάνες, κρεμμύδια, πιπεριές, ντομάτες. Σε περιοχή της Τουρκίας γεμίζουν ακόμα και σήμερα αποξηραμένες μελιτζάνες. Εκείνα με το ρύζι και τα διάφορα μυρωδικά ονομάζονται γιαλαντζί, από την τουρκική λέξη yalanci που σημαίνει ψεύτικος καθώς ¨αληθινά¨ θεωρούνται μόνο εκείνα με κιμά. Ωστόσο τα τυλιγμένα φύλλα λάχανου με κιμά και ρύζι οι Τούρκοι τα αποκαλούν σαρμά από την λέξη sarmak που δηλώνει τυλίγω. Υπάρχει ακόμα μια ονομασία που έχει μείνει έως τις μέρες μας για τα ντολμαδάκια, το γιαπράκι από την τούρκικη λέξη yaprak που μεταφράζεται ως φύλλο.
