Η σαρδέλα είναι το ταπεινό αλλά πολύτιμο ψάρι που πρέπει να βάλουμε όλοι στην διατροφή μας. Η ταπεινή σαρδέλα είναι ένας πολύτιμος διατροφικός θησαυρός. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, μαγειρεύεται με πολλούς τρόπους αλλά καταναλώνεται και ωμή όπως η περίφημη σαρδέλα Καλλονής. Με μια μικρή επεξεργασία με αλάτι, σε μερικές ώρες, είναι έτοιμη για κατανάλωση.
Σαρδέλα, το πολύτιμο ψάρι
Πότε είναι η εποχή της σαρδέλας;
Η σαρδέλα είναι ιδανική για μαγείρεμα μόλις ζεστάνουν τα νερά. Από τα μέσα Μαΐου και όλο το καλοκαίρι, υπάρχει σε αφθονία στις ελληνικές θάλασσες. Ιδανική εποχή για μαγείρεμα είναι το καλοκαίρι που οι σαρδέλες είναι παχιές και πλούσιες σε καλά λιπαρά. Τα πιο παχιά ψάρια είναι και πιο νόστιμα.
Από τις αρχές του καλοκαιριού οι σαρδέλες κατακλύζουν τα νερά του Αιγαίου.
Σαρδέλα, ένας διατροφικός θησαυρός
Η ταπεινή σαρδέλα είναι πλούσια πηγή πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας. Περιέχουν φώσφορο, ασβέστιο, σίδηρο, σελήνιο, βιταμίνη D και B12. Είναι πλούσιες σε Ω3 λιπαρά.
Η οικονομική τιμή της σαρδέλας αλλά και το εύκολο μαγείρεμα της, την καθιστούν ιδανική για το καθημερινό οικογενειακό μας τραπέζι. Η κατανάλωση της σαρδέλας είναι μέρος της μεσογειακής διατροφής εδώ και αιώνες.
Είναι ιδανικές για όσους κάνουν διατροφή, αλλά θέλουν να χάσουν και βάρος. Αυτό γιατί χάρη στην υψηλή περιεκτικότητα πρωτεΐνης που περιέχει και σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα οφέλη της, την καθιστούν απαραίτητη στην διατροφή μας.
Πως επιλέγουμε σαρδέλες και πως τις συντηρούμε;
Η φρέσκια σαρδέλα είναι γυαλιστερή, έχει χρώμα γκρι και η σάρκα της είναι σφιχτή και άκαμπτη. Δεν λυγίζει το σώμα της. Είναι σφιχτό σαν ψάρι. Οι φρέσκιες σαρδέλες μοσχοβολούν φρεσκάδα, δεν έχουν μυρωδιά ψαριού ή οποιαδήποτε άλλη βαριά μυρωδιά.
Η επιφάνεια της καλύπτεται με μια στρώση λεπτά, ασημένια λέπια που καθαρίζονται πολύ εύκολα τρίβοντας το ψαράκι ελαφρά με το χέρι κάτω από τρεχούμενο νερό.
Όταν αγοράσετε σαρδέλα, καλό είναι να την καταναλώσετε φρέσκια την ίδια ημέρα. Όμως αν για κάποιο λόγο θέλετε να την μαγειρέψετε την επόμενη ημέρα, πρέπει να την βάλετε σε σουρωτήρι και να την σκεπάσετε με βρεγμένη πετσέτα. Συντηρήστε την στο πιο κρύο ράφι του ψυγείου, για 1 ημέρα.
Πως καθαρίζουμε σαρδέλες;
Η σαρδέλα είναι από τα ψάρια που καθαρίζονται πολύ εύκολα με τα χέρια, χωρίς να χρησιμοποιήσουμε μαχαίρι. Πιάνουμε μια μια σαρδέλα και κάτω από τρεχούμενο νερό τρίβουμε απαλά με το δάχτυλο το σώμα της. Έτσι φεύγουν τα πολύ λεπτά λέπια.
Οι σαρδέλες καθαρίζονται όπως ο γαύρος. Με τα δάχτυλα αφαιρούμε το κεφάλι, τραβώντας από την ράχη με φορά προς την κοιλιά και ταυτόχρονα αποκολλούνται τα εντόσθια. Ξεπλένουμε πολύ καλά τις σαρδέλες για να φύγουν ακαθαρσίες και μεμβράνες.
Σε αυτή την φάση μπορούμε να τις πασπαλίσουμε με αλάτι και να τις ψήσουμε στη σχάρα για λίγα λεπτά, ώστε να παραμείνουν ζουμερές και πεντανόστιμες.
Όμως μπορούμε και να φιλετάρουμε τις σαρδέλες, αλλά και να τις γεμίσουμε, όπως κάνουμε παραδοσιακά στα νησιά του Αιγαίου σχεδόν με όλα τα λιπαρά ψάρια.
Για να χωρίσουμε τη σαρδέλα σε δυο φιλέτα, με τον αντίχειρα διατρέχουμε το κεντρικό κόκκαλο πιέζοντας ελαφρά. Έτσι το ψάρι ανοίγει στα δύο. Μετά με προσοχή τραβάμε το κεντρικό κόκκαλο και το αφαιρούμε με μια κίνηση.
Ξεπλένουμε πολύ καλά τις σαρδέλες και συνεχίζουμε με την συνταγή για σαρδέλες που θέλουμε να μαγειρέψουμε. Οι ψητές σαρδέλες στην σχάρα ή σαρδέλες στον φούρνο είναι οι αγαπημένες της ελληνικής κουζίνας. Αυτό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι οι σαρδέλες θέλουν γρήγορο μαγείρεμα για να να παραμείνουν ζουμερές και νόστιμες.
Οι καθαρισμένες σαρδέλες μπορούν να καταναλωθούν άμεσα, αφήνοντας τες για λίγο στο αλάτι να ψηθούν.
Δες στο παρακάτω βίντεο πώς επιλέγουμε, πώς καθαρίζουμε, πώς συντηρούμε τις σαρδέλες.
Πως μαγειρεύουμε σαρδέλες;
Οι σαρδέλες μαγειρεύονται στην σχάρα ψητές, γίνονται γεμιστές με αρωματική γέμιση, αλλά γίνονται και σπουδαία μακαρονάδα.
Τυλίγονται σε αμπελόφυλλα κι αποκτούν μια μοναδική οξύτητα που κάνει κόντρα με την λιπαρότητα του ψαριού.
Οι σαρδέλες στο φούρνο με πατάτες είναι η αγαπημένη μου συνταγή.
Σαρδέλες Καλλονής από την Λέσβο
Ποιος έχει βρεθεί στην Λέσβο και δεν ακούσει τον ψαρά να διαλαλεί την ψαριά του; Παπαλίνα, το ελληνικό σούσι.
Δεν μιλάμε για αλμυρές παστές σαρδέλες που υπάρχουν συσκευασμένες στο εμπόριο. Μιλάμε για ένα γλύκισμα με βελούδινη υφή και γλυκιά γεύση με όλη την νοστιμιά της θάλασσας. Το μόνο που χρειάζεσαι για να τις φτιάξεις, είναι σαρδέλες Καλλονής.
Στον κόλπο της Γέρας στην Λέσβο, ψαρεύουν αυτές τις νόστιμες σαρδέλες και επιτόπου ο ψαράς τις καθαρίζει και τις παστώνει με χοντρό αλάτι για ώρα. Οποίος δοκιμάσει σαρδέλες Καλλονής φτιαγμένες με αυτόν τον τρόπο, δεν ξεχνάει αυτή την βουτυράτη γεύση και την γλύκα της σαρδέλας.
Αν επιλέξετε σαρδέλες από άλλη περιοχή για να τις κάνετε παστές, φροντίστε τα ψαράκια να είναι παχιά για μεγαλύτερη απόλαυση.
Μάθε τα πάντα για τη σωστή συντήρησή των θαλασσινών, στο ψυγείο ή στην κατάψυξη.
