Πώς να επιλέξετε καλό ελαιόλαδο: Οδηγός ποιότητας και αποθήκευσης
Χαλάει το ελαιόλαδο; Σωστή αποθήκευση και συντήρηση ελαιολάδου
Ελαιόλαδο: Ο ελληνικός χρυσός και πώς να ξεχωρίζετε την κορυφαία ποιότητα
Από την ιστορία, στην επιλογή, στη γευσιγνωσία – ένας πλήρης οδηγός για τον καταναλωτή
«Εάν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις.»
— Οδυσσέας Ελύτης
Ο μεγάλος Έλληνας ποιητής συμπύκνωσε σε μία φράση τη δύναμη της ελληνικής γης. Και αν κάτι από αυτά τα τρία σύμβολα αποτελεί αυθεντικό θησαυρό, αυτό είναι η ελιά και ο καρπός της, που χαρίζει τον ελληνικό «χρυσό»: το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.
Η Ελλάδα της ελιάς
Το ελαιόλαδο καλλιεργείται στην Ελλάδα εδώ και χιλιάδες χρόνια. Με σημαντικότερες ελαιοπαραγωγικές περιοχές την Πελοπόννησο, την Κρήτη και τη Λέσβο, η χώρα μας παράγει λάδια υψηλής ποιότητας που αναγνωρίζονται διεθνώς.
Η Ελλάδα είναι επίσης πρώτη παγκοσμίως σε κατά κεφαλήν κατανάλωση ελαιολάδου — κάτι που δεν είναι τυχαίο. Το ελαιόλαδο είναι βαθιά ριζωμένο στη διατροφή, στον πολιτισμό και στην καθημερινότητα των Ελλήνων.
Ταξιδεύοντας για τον καλό καρπό
Ως Chef Ambassador της Ελληνικής Κουζίνας και ιδιοκτήτης του εστιατορίου «Παπαδάκης» για περισσότερα από 30 χρόνια, έχω γυρίσει κάθε γωνιά της Ελλάδας για να ανακαλύψω προϊόντα και παραγωγούς. Μέσα από αυτή τη γνώση θέλω να μοιραστώ μαζί σας πώς επιλέγουμε ένα πραγματικά καλό ελαιόλαδο.
Πώς αναγνωρίζουμε ένα εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο;
1. Η συσκευασία
- Η σωστή συσκευασία προστατεύει το λάδι από το φως, τη θερμότητα και το οξυγόνο — τους 3 μεγάλους εχθρούς του.
- Προτιμήστε σκούρο γυάλινο μπουκάλι.
- Εναλλακτικά, επιλέξτε αλουμινένιο δοχείο.
- Οι μικρές συσκευασίες είναι προτιμότερες, επειδή διατηρούν το προϊόν αναλλοίωτο.
2. Η ετικέτα – η ταυτότητα του λαδιού
- Πάντα διαβάζουμε την ετικέτα. Αναζητάμε:
- Οξύτητα: όσο χαμηλότερη, τόσο καλύτερη.
- Ένδειξη «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο».
- Προέλευση και περιοχή παραγωγής.
Η τιμή από μόνη της δεν αποτελεί εγγύηση ποιότητας. Το ίδιο ισχύει και για το χρώμα, το οποίο δεν εκφράζει απαραίτητα τη γεύση.
3. Η γεύση και τα αρώματα
Αν έχετε τη δυνατότητα να δοκιμάσετε το λάδι πριν το αγοράσετε, αναζητήστε:
- άρωμα φρεσκάδας
- νότες πράσινου καρπού, αγριόχορτων, φύλλων
- ελαφριά πικράδα
- ήπια, ευχάριστη κάψα στο τελείωμα
Σωστή αποθήκευση και συντήρηση ελαιολάδου
Για να διατηρηθεί το ελαιόλαδο στην καλύτερη δυνατή ποιότητά του, πρέπει να αποθηκεύεται σωστά. Η λάθος συντήρηση μπορεί να επηρεάσει άμεσα τη γεύση, το άρωμα και τα πολύτιμα θρεπτικά του στοιχεία.
Πώς πρέπει να αποθηκεύεται:
- Σε σκοτεινό σημείο, μακριά από το άμεσο φως.
- Σε δροσερή θερμοκρασία, μακριά από πηγές θερμότητας.
- Σε κλειστή συσκευασία, ώστε να μην έρχεται σε επαφή με το οξυγόνο.
Τι πρέπει να αποφεύγετε:
- Διαφανή μπουκάλια, που δεν προστατεύουν από το φως.
- Την τοποθέτηση στον πάγκο, όπου το χτυπά ο ήλιος.
- Τη φύλαξη κοντά στις εστίες, όπου αναπτύσσονται υψηλές θερμοκρασίες.
Όταν το ελαιόλαδο εκτίθεται σε φως ή ζέστη, αλλοιώνει τη σύστασή του: ανοιχτοχρωματίζει, γίνεται πιο ρευστό και χάνει τα αρώματα και τη γεύση του.
Χαλάει το ελαιόλαδο;
Ναι. Το ελαιόλαδο μπορεί να χαλάσει όταν εκτεθεί σε φως, ζέστη, οξυγόνο ή όταν φυλάσσεται σε ακατάλληλα δοχεία. Με την οξείδωση αναπτύσσει δυσάρεστη οσμή «ταγγίλας» και γεύση που θυμίζει παλιό λίπος.
Για τη σωστή διατήρησή του, προτιμήστε:
- Σκούρο γυάλινο μπουκάλι ή
- Δοχείο αλουμινίου, πάντα σε σκιερό, δροσερό σημείο και με το καπάκι καλά κλειστό.
Γιατί έχει σημασία να επιλέγουμε καλό ελαιόλαδο;
Το ελαιόλαδο είναι από τα πιο υγιεινά λιπαρά και απαραίτητο για μια ισορροπημένη διατροφή. Περιέχει:
- πολυφαινόλες
- αντιοξειδωτικά
- αντιφλεγμονώδη στοιχεία
Οι ιδιότητές του το καθιστούν «superfood» και σύμφωνα με πολλές κλινικές μελέτες, δρουν σαν φυσικό φάρμακο. Δεν είναι τυχαίο ότι η μεσογειακή διατροφή σχετίζεται με μακροζωία και ευεξία.
Πώς κάνουμε γευσιγνωσία ελαιολάδου στο σπίτι
Η επαγγελματική γευσιγνωσία είναι εξειδικευμένη διαδικασία, αλλά κάθε καταναλωτής μπορεί να κάνει μια βασική δοκιμή:
- Ζεσταίνουμε ελαφρά το ποτήρι στο χέρι.
- Μυρίζουμε το άρωμα: πρέπει να θυμίζει φύση και φρεσκάδα.
- Δοκιμάζουμε μια μικρή ποσότητα.
- Αναζητάμε ισορροπία ανάμεσα σε φρουτώδες – πικρό – πικάντικο.
- Αν μυρίζει ξινό, ταγγό, μούχλα ή κάτι «παλιό», το λάδι είναι κακής ποιότητας.
Η χρήση του ελαιολάδου στην κουζίνα
Στην Ελλάδα το ελαιόλαδο είναι η Νο1 λιπαρή ουσία, χρησιμοποιούμενο:
- ωμό σε σαλάτες και ντρέσινγκ
- σε ψάρια, θαλασσινά, λαχανικά
- στο καθημερινό μαγείρεμα
- στο σοτάρισμα
- σε σούπες, όσπρια, κατσαρόλες
- στο τηγάνισμα
- σε ζύμες για ψωμί, κριτσίνια, κουλουράκια και φυσικά στις ελληνικές πίτες
Το ελαιόλαδο δίνει πυκνές, δεμένες σάλτσες και βαθιά νοστιμιά με μεγάλη επίγευση.
Την επόμενη φορά που θα αγοράσετε ελαιόλαδο, εμπιστευθείτε:
- τη μύτη σας
- τη γεύση σας
- και λίγη γνώση
Ο πανάρχαιος καρπός της ελιάς είναι ένα από τα πιο πολύτιμα δώρα της φύσης στον άνθρωπο. Αξίζει να μάθουμε να τον αναγνωρίζουμε, να τον σεβόμαστε και να τον απολαμβάνουμε.
