Κριθαρότο: Τι είναι και πώς το φτιάχνω

Τι είναι το κριθαρότο;

Το κριθαρότο είναι η παρασκευή συνταγής που γίνεται με το παραδοσιακό ζυμαρικό κριθαράκι, μανέστρα ή μιρμιτζέλι. Η τεχνική του κριθαρότο όμως, βασίζεται στο παραδοσιακό ιταλικό ριζότο, με συγκεκριμένη αναλογία νερού (ζωμού).

Ελληνικό κριθαράκι: Το βασικό συστατικό

Το ελληνικό ζυμαρικό κριθαράκι, θα το συναντήσετε σε πάρα πολλές συνταγές σε όλη την Ελλάδα. Κυρίως το χρησιμοποιούμε παραδοσιακά στα νησιά του Νότιου και Ανατολικού Αιγαίου αλλά και στα Επτάνησα. Μαγειρεύεται με κρέας, με αρνί, με κατσίκι, με μοσχάρι, με κοτόπουλο, με ψάρι ή θαλασσινά αλλά και με πολλά λαχανικά κυρίως στις κυκλάδες και αναφέρεται σαν μανέστρα ή μιρμιτζέλι.

Μανέστρα είναι το όνομα που δίνουν οι νησιώτες στα φαγητά που φτιάχνονται με το παραδοσιακό αυτό χειροποίητο ζυμαρικό το οποίο γίνεται με αλεύρι, νερό και λίγο ελαιόλαδο στο πλάσιμο.

Ακόμα θυμάμαι τις γιαγιάδες να μαζεύονται και να κάθονται στις αυλές στο τέλος του καλοκαιριού και μέχρι τις αρχές του φθινοπώρου και να ζυμώνουν την εύκολη αλλά σκληρή ζύμη, να την ξεκουράζουν και μετά να τη μοιράζουν πάνω στο ξύλινο τραπέζι. Βουτώντας τα δάχτυλα σε λίγο ελαιόλαδο και με μία τεχνική που απαιτεί τα δυο δάχτυλα, τον δείκτη και τον αντίχειρα, να κόβουν μικρά μικρά ζυμαρικά στο σχήμα που έχει το κριθαράκι. Σαν μηχανές τα έμπειρα χέρια τους έκαναν βουνά από αυτό το παραδοσιακό ζυμαρικό. Απλώνονταν μετά σε καθαρά πανιά στον ήλιο να στεγνώσει και φυλασσόταν ευλαβικά σε πάνινες σακούλες για να έχει η οικογένεια μανέστρα για τα οικογενειακά πιάτα.

Κοκκινιστά, σούπες, ακόμα και γλυκά γίνονται με το παραδοσιακό αυτό ζυμαρικό. Παραδοσιακά το κριθαράκι θέλει δίπλα του ελαιόλαδο και μια πρωτεΐνη που θα αναδειχτεί μέσα από την κάθε συνταγή, λίγο τυρί αν πρόκειται για κρέας, ή λεμόνι και λαχανικά αν πρόκειται για ψάρι.

Ωστόσο, το κριθαρότο είναι τεχνικά μια διαφορετική ιστορία. Όπως το ριζότο, απαιτεί έναν ζωμό, μία λιπαρή ουσία όπως το βούτυρο για να χυλώσει και κάποιο τυρί τριμμένο για να κρεμώσει.

Δείτε εδώ πως οι Παριανοί κάνουν πιλάφι με κριθαράκι και χταπόδι

Πώς φτιάχνουμε κριθαρότο βήμα βήμα

Βήμα 1

Στην αρχή χρειαζόμαστε ελαιόλαδο ή βούτυρο ή μείξη και των δυο και λίγο κρεμμύδι ψιλοκομμένο. Σε ένα βαθύ τηγάνι ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο με το βούτυρο και αφήνουμε το κρεμμύδι να καραμελώσει χωρίς να πάρει καθόλου χρώμα, σε μέτρια προς δυνατή φωτιά. Προσθέτουμε το κριθαράκι. Ανακατεύουμε να λαδωθεί και να βγάλει τα αρώματα του για 1,5 με 2΄.

Βήμα 2: Προσθήκη ζωμού

Στη συνέχεια προσθέτουμε σταδιακά τα υγρά (δηλαδή το ζεστό ζωμό). Κάθε φορά που το κριθαράκι πίνει τα υγρά του προσθέτουμε επιπλέον, ζεστό πάντα ζωμό, ανακατεύοντάς το. Συνήθως η αναλογία νερού/ζωμού είναι 1:3 δηλαδή 1 φλιτζάνι κριθαράκι χρειάζεται 3 φλιτζάνια ζεστό ζωμό. Όλα όμως εξαρτώνται από την ένταση της φωτιάς καθώς και την ποιότητα του ζυμαρικού. Όπως και με το ριζότο έτσι και με το κριθαράκι με την ίδια τεχνική, τη σταδιακή προσθήκη των υγρών και ανακατεύοντας, αναγκάζουμε το ζυμαρικό να αποβάλει το άμυλο του μέσα στο τηγάνι και έτσι να δημιουργηθεί ένα κριθαρότο με κρεμώδη υφή.

Βήμα 3: Το κλείσιμο

Στο στάδιο που το κριθαράκι έχει ρουφήξει το ζωμό που του αναλογεί και η υφή του είναι αλ ντέντε, (κρατάει δηλαδή λίγο το ζυμαρικό στην καρδιά του), είναι η ώρα να ολοκληρώσετε τη διαδικασία. Ρίξτε μέσα 1 κομμάτι κρύο βούτυρο (περί τα 20 γραµ.  για 1 φλ. κριθαράκι), λίγες σταγόνες ωμό ελαιόλαδο και πασπαλίστε με 1/4 φλ. σκληρό τριμμένο τυρί πεκορίνο, παρμεζάνα ή ένα εξαιρετικό λαδοτύρι Νάξου! Στάξτε λίγο ζεστό ζωμό, σβήστε τη φωτιά και ανακατέψτε για ενάμισι λεπτό πάνω στο ζεστή και σβησμένη εστία, με ξύλινο κουτάλι πάντα με κυκλικές κινήσεις από το κέντρο προς τα έξω. Το κριθαρότο σας θα βγει τέλειο με μια σάλτσα κρεμώδη και παχιά που το κάνει ακαταμάχητο. Πιπέρι φρεσκοτριμμένο και κάποιο βότανο της αρεσκείας σας να τα προσθέσετε στο τέλος.

Βήμα 4: Σερβίρισμα

Σερβίρετε το αμέσως χωρίς καθυστέρηση και απολαύστε το όσο ακόμα είναι ζεστό και κρεμώδες.

Κριθαρότο μπορείτε να φτιάξετε και να προσθέσετε ό,τι υλικό σας αρέσει ή ακόμα και σκέτο με τυρί όπως αυτό που σας περιέγραψα παραπάνω.

Μπορείτε ακόμα να αξιοποιήσετε περίσσευμα από μαγειρεμένα υλικά και να δημιουργήσετε ένα νέο νόστιμο φαγητό εύκολα και γρήγορα.

Διαβάστε παρακάτω και όλα τα μυστικά επιτυχίας για τέλειο ριζότο.

https://www.argiro.gr/2019/07/kritharoto-ti-einai-kai-pos-ftiachno/