Κολοκυθάκια: Διατροφική αξία, συντήρηση

Επιλογή και Συντήρηση

Τα κολοκυθάκια είναι ένα από τα αγαπημένα μας λαχανικά και το καλοκαίρι είναι η καλύτερη εποχή να τα απολαύσετε σε πολλές συνταγές. Άλλωστε δεν υπάρχει καλοκαιρινό τραπέζι που να μην μοσχοβολά κολοκυθάκια γεμιστά αυγολέμονο Είναι ένα υλικό που δεν λείπει από κανένα λαδερό φαγητό της ελληνικής κουζίνας. Είναι λαχανικό του ήλιου και της ζέστης και απεχθάνεται το κρύο και την υγρασία. Τα κολοκυθάκια όμως πρέπει να καταναλώνονται ολόφρεσκα γιατί είναι πολύ ευπαθή και δεν συντηρούνται για πολλές ημέρες. Γι’ αυτό καλό είναι να αγοράζετε μόνο όσα χρειάζεστε από τον πάγκο της λαϊκής αγοράς την ημέρα που κόπηκαν και είναι ακόμα δροσερά, τρυφερά και σφιχτά. Η σπατάλη υλικών και η μηδενική απώλεια είναι πρωταρχικής σημασίας και για το περιβάλλον, αλλά και την οικιακή οικονομία.

Τα κολοκυθάκια, αποτελούνται στο μεγαλύτερο ποσοστό τους από νερό οπότε προσέχουμε και την συντήρηση τους, γιατί η υγρασία που περιέχουν τα αλλοιώνει πάρα πολύ γρήγορα. Μέσα σε δύο ημέρες θα δείτε την αλλαγή αν δεν συντηρηθούν σωστά. Εκ των πραγμάτων η υγρή σάρκα τους δεν χρειάζεται επιπλέον υγρασία όταν τα συντηρούμε.

Αρχικά επιλέγουμε κολοκυθάκια σφιχτά, γυαλιστερά και σκληρά με έντονο πράσινο χρώμα. Ανεξάρτητα από το μέγεθος, η φλούδα πρέπει να είναι λεία και γυαλιστερή, με έντονο ζωηρό χρώμα, χωρίς χτυπήματα και κίτρινα ή καφέ σημάδια. Να επιλέγετε πάντα κολοκύθια που υπάρχει μέρος από το κοτσάνι τους επάνω. Αυτά συντηρούνται καλύτερα για περισσότερες ημέρες. Πολλές φορές τα φρεσκοκομμένα μικρά πράσινα κολοκυθάκια θα τα βρείτε στο μανάβη με το κίτρινο λουλούδι τους. Το λουλούδι πάνω στο κολοκύθι είναι κι αυτό ένα δείγμα, ότι κόπηκε πριν μερικές ώρες.

Όταν λυγίζουμε ένα κολοκύθι πρέπει να σπάει αμέσως κι όχι να λυγίζει και να είναι ελαστικό χωρίς να κόβεται απευθείας. Όταν σπάει αμέσως και στάζει υγρασία, είναι ορατές σταγόνες, είναι δείγμα φρεσκάδας. Δείχνει ότι κόπηκε την ίδια ημέρα και κατευθείαν από το χωράφι βρίσκεται στο πιάτο μας.
.
Σε κάθε περίπτωση να αποφύγετε τα πολύ μεγάλα ανοιχτόχρωμα και με μαλακή σάρκα κολοκύθια, γιατί η καρδιά τους είναι γεμάτη σπόρους και υγρασία. Αυτά τα μεγάλα κολοκύθια αν τα βάλετε πχ σε ένα μπριάμ ή ένα μαγειρευτό, θα λειτουργήσουν σαν «σφουγγάρι» Έτσι στο τέλος του μαγειρέματος θα αποβάλουν πολύ υγρασία στο φαγητό και η σάρκα θα λιώσει.

Τα στρογγυλά κολοκύθια είναι ιδανικά για γέμισμα αλλά και για φούρνο. Η σάρκα τους είναι σφιχτή και συμπαγής χωρίς πολλούς σπόρους και αυτό τα καθιστά ιδανικά και για το ταψί. Έχουν ιδιαίτερα γλυκιά σάρκα και τραβούν λιγότερη υγρασία στο μαγείρεμα. Τα μεγαλύτερα κολοκύθια είναι ιδανικά κόβοντας τα φέτες για στρώση σε μουσακά, γεμιστά κατσαρόλας ή τύπου παπουτσάκια.

Για τηγανητά επιλέξτε ολόφρεσκα σκληρά μέτρια κολοκυθάκια που δεν λυγίζουν εύκολα και δεν έχουν πολλούς σπόρους. Είναι επίσης ιδανικά για σφουγγάτο, ομελέτες και κολοκυθόπιτα. Αυτή την εποχή στην αγορά και κυρίως στους πάγκους της λαϊκής θα βρείτε και κολοκυθοκορφάδες. Δηλαδή τις τρυφερές κορυφές του φυτού με τα δροσερά φύλλα του που μαγειρεύονται και είναι μεγάλη απόλαυση. Γίνονται στην κατσαρόλα, στο τηγάνι αλλά και γέμιση για πίτα μαζί με τα λουλούδια.

Ιδανικά τα διατηρούμε σε χαρτοσακούλα σε δροσερό σημείο της κουζίνας για 2 με τρεις ημέρες το πολύ. Τώρα αν η κουζίνας σας έχει υψηλή θερμοκρασία τότε χωρίς να τα πλύνετε, πρέπει να τα βγάλετε από την νάιλον σακούλα που τα αγοράσατε. Τυλίξτε τα στεγνά όπως είναι με χαρτί κουζίνας ή ακόμα καλύτερα σε χάρτινη σακούλα και τα τοποθετήστε τα στο ράφι του ψυγείου με την πιο υψηλή θερμοκρασία. Έτσι θα συντηρηθούν για 2 με 3 ημέρες το πολύ. Μετά την 3 η ημέρα θα αρχίσουν να αλλοιώνονται. Αρχικά μαλακώνουν, χάνουν το χρώμα τους, αφυδατώνονται και ζαρώνουν και γενικά δεν είναι απολαυστικά σε κανένα μαγείρεμα.

Διατροφική Αξία Κολοκυθιών (ανά 100 γραμμάρια μαγειρεμένα)

Η διατροφική αξία των κολοκυθιών εξαρτάται από τη μορφή κατανάλωσης (ωμά, βραστά, ψητά, τηγανητά). Είναι φτωχά σε θερμίδες, πλούσια σε νερό και περιέχουν σημαντικά θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες C και Α, κάλιο και φυτικές ίνες. Είναι εύπεπτα και περιέχουν αντιοξειδωτικά. Κατάλληλα για διαβητικούς λόγω χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη. Παρακάτω δείτε αναλυτικά στοιχεία ανά 100 γραμμάρια, για τις πιο κοινές μορφές:
Ωμά Κολοκύθια (ανά 100g)

• Θερμίδες: 17 kcal
• Πρωτεΐνη: 1.2 g
• Υδατάνθρακες: 3.1 g
• Λίπη: 0.3 g
• Φυτικές ίνες: 1.0 g
• Νερό: 94–95%

Μαγειρεμένα Κολοκύθια (π.χ. βραστά/στον ατμό, ανά 100g)

• Θερμίδες: 17 kcal
• Πρωτεΐνη: 1.2 g
• Υδατάνθρακες: 3.1 g
• Λίπη: 0.3 g
• Φυτικές ίνες: 1.0 g
• Νερό: ελαφρώς λιγότερο (λόγω εξάτμισης)

Τηγανητά Κολοκύθια (ανά 100g)
Οι τιμές εξαρτώνται από το λάδι και τη μέθοδο τηγανίσματος:

• Θερμίδες: ~90–150 kcal
• Λίπος: 7–10 g (κυρίως από το λάδι)
• Υδατάνθρακες και πρωτεΐνη: παρόμοια με τα ωμά
• Βιταμίνες: ορισμένες μειώνονται λόγω θερμότητας

Τα κολοκυθάκια αποτελούν ένα αγαπημένο λαχανικό της ελληνικής κουζίνας.

Μπορούν να γίνουν τηγανιτά, βραστά για μια δροσερή σαλάτα μαζί με πατάτες, γεμιστά με κιμά ή διάφορα άλλα λαχανικά με γευστικό αυγολέμονο, ή ακόμα και στο φούρνο λαδερά, για ένα νόστιμο μπριάμ.  Με ένα ιδανικό κουρκούτι  μπορούν να γίνουν τηγανιτά και να αποτελέσουν ένα γρήγορο και εύκολο ορεκτικό. Μπορείτε να κόψετε σε πολύ λεπτές σχεδόν διάφανες φέτες και να γίνουν σοτέ σαν παπαρδέλες λαχανικών. Τέλος, μπορούν να γίνουν ακόμα και ογκρατέν ή και στη γάστρα. Μπορούμε να διατηρήσουμε να κολοκυθάκια στην κατάψυξη, αφού όμως τα μπλανσάρουμε, καθώς αν καταψυχθούν ωμά θα γίνουν υπερβολικά υδαρή.

Συνοψίζοντας, τα κολοκυθάκια δεν είναι απλώς ένα καλοκαιρινό λαχανικό – είναι ένας διατροφικός θησαυρός που αξίζει να έχει σταθερή θέση στο τραπέζι μας.