Η απόλαυση ενός ζεστού ροφήματος, συνήθως καφέ ή τσαγιού μέσα σε ένα φλιτζάνι, είναι για πολλούς καθημερινή απόλαυση.
Έχετε όμως αναρωτηθεί από που προέρχεται η λέξη φλιτζάνι; Είναι ελληνική λέξη; Και αν όχι ποια είναι η προέλευσή της; Η απάντηση θα σας εκπλήξει! Μια γρήγορη έρευνα σε λεξικά θα σας αποκαλύψει η λέξη φλιτζάνι είναι στην ουσία τούρκικη. Συγκεκριμένα, το filcan που προφέρεται “φιλτζάν”, προέρχεται από το αραβικό fincan, που με τη σειρά του ανάγεται στο αρχαίο περσικό pingan. Και εδώ ξεκινάει το παράδοξο. Η περσική λέξη pingan προέρχεται από την ελληνική λέξη «πίναξ». Και να πώς. Η ελληνική λέξη πίναξ, που αρχικά σήμαινε μια σανίδα, πολύ γρήγορα πήρε τη σημασία «επιφάνεια γραφής» και «κατάλογος». Η λέξη περνάει στα αραμαϊκά ως pinkha (πλάκα, πιάτο) και από τα αραμαϊκά περνάει στα περσικά ως pingan, το οποίο σημαίνει πιάτο αλλά παίρνει και τη σημασία του κυπέλλου. Μέσα στους αιώνες, η λέξη υιοθετείται από τους άραβες όπου το p τρέπεται σε f. Στη συνέχεια το αραβικό findjan γίνεται το τούρκικο fincan ή filcan. Και έτσι η λέξη ξαναγυρνάει στα ελληνικά μέσα από την τουρκοκρατία με τη σημασία πλέον του φλιτζανιού.
Μετά από όλα αυτά εξηγείται το παράδοξο για το πως ο πίνακας γέννησε το φλιτζάνι! Και μάλιστα μέσα από ένα μακρύ και πολυπολιτισμικό ταξίδι μέσα στους αιώνες. Και εδώ είναι το σημείο που είθισται να πενεύουμε τη γλώσσα μας σα μοναδική που είναι παγκοσμίως.
Είδη φλιτζανιού
Μετά από αυτά, λίγα μένουν να πούμε για το φλιτζάνι τα περισσότερα γνωστά σε όλους. Πλέον για κάθε καφέ ή άλλο ρόφημα που απολαμβάνουμε έχουμε και διαφορετικό φλιτζάνι. Φλιτζάνι του ελληνικού καφέ, φλιτζάνι του εσπρέσο, φλιτζάνι του καπουτσίνο, φλιτζάνι του τσαγιού, φλιτζάνι γαλλικού καφέ και ο κατάλογος συνεχίζεται. Όσο για την ποικιλία υλικών, τόσο και χρωμάτων, τεράστια. Πορσελάνη και γυαλί είναι τα επικρατέστερα υλικά και από εκεί και πέρα ο κάθε κατασκευαστής βάζει τέχνη και φαντασία και δημιουργεί. Έτσι κανείς μπορεί να βρει από εντελώς απλά φλιτζάνια για να απολαύσει τον καφέ του, μέχρι και πραγματικά τεχνουργήματα.
Τέλος, αυτό που έχει σημασία για ένα φλιτζάνι είναι το περιεχόμενο και αυτό είναι υποκειμενικό για τον καθένα καθώς η απόλαυση του καφέ είναι προσωπική υπόθεση.
