Το γουδί είναι ένα από τα παλαιότερα μαγειρικά σκεύη.
Το γουδί και το γουδοχέρι είχαν χρήση από την αρχαιότητα όχι μόνο στο δικό μας αλλά και σε άλλους πολιτισμούς. Διευκόλυνε τη σύνθλιψη και την άλεση ουσιών σε λεπτή πάστα ή σκόνη. Έχουν ανακαλυφθεί μάλιστα γουδιά και γουδοχέρια, τα οποία χρονολογούνται περίπου από το 35.000 π.Χ. Υπάρχει ευρεία γκάμα στο εμπόριο με γουδί (πχ. πέτρινο ή ξύλινο).
Παρόλη την πληθώρα των βοηθητικών εργαλείων που έχουμε σήμερα στην κουζίνα μας, τα οποία πολτοποιούν και τρίβουν ανάλογα τα συστατικά, το γουδί εξακολουθεί να αποτελεί απαραίτητο βοηθό για κάθε μάγειρα ή μαγείρισσα. Εκτός από τη μαγειρική το γουδί και γουδοχέρι, είναι άμεσα συνδεδεμένα, με το επάγγελμα του φαρμακοποιού, λόγω της ιστορικής τους χρήσης, στην παρασκευή φαρμάκων.
Τι είναι το γουδί και το γουδοχέρι;
Το γουδί είναι το κοίλο σκεύος, σαν βαθύ μπολ και είναι κατασκευασμένο από κάποιο ανθεκτικό υλικό, όπως μέταλλο, μάρμαρο, πέτρα, ξύλο κ.α. Το γουδοχέρι είναι ένα βαρύ και αμβλύ σε σχήμα μακρουλό κυλινδρικό όργανο. Το άκρο του χρησιμοποιείται μαζί με το γουδί για τη θραύση και άλεση. Η ουσία που πρόκειται να τριφτεί, τοποθετείται στο γουδί. Τρίβεται, θρυμματίζεται ή αναμιγνύεται, χρησιμοποιώντας το γουδοχέρι.
Πότε και πώς χρησιμοποιείται στη μαγειρική;
Χρησιμοποιείται στη μαγειρική για την άλεση μπαχαρικών σε σκόνη. Ακόμα χρησιμοποιείται για το τρίψιμο ξηρών καρπών και άλλων ουσιών που θέλουμε να συνθλίψουμε. Χρησιμοποιείται κατά κόρον όταν θέλουμε να δημιουργήσουμε πάστες και να ομογενοποιήσουμε υλικά μεταξύ τους. Επίσης πολλές παρασκευές είναι άρρητα συνδεδεμένες με αυτό.
Από τι υλικό κατασκευάζεται;
Είναι πολύ σημαντικό το γουδί και το γουδοχέρι να είναι κατασκευασμένα από υλικά γερά, σκληρά, ανθεκτικά και χωρίς πόρους. Έτσι μπορούν να συντρίψουν την ουσία και όχι να φθαρούν από αυτήν. Δεν θα πρέπει να είναι πάρα πολύ εύθραυστα, προκειμένου να μη σπάσουν κατά τη διάρκεια του σφυροκοπήματος και του αλέσματος. Το υλικό κατασκευής τους θα πρέπει επίσης να είναι συνεκτικό, έτσι ώστε να μην θρυμματίζεται και τα μικρά κομμάτια του γουδιού ή του γουδοχεριού, να μην αναμειγνύονται με τα συστατικά. Επίσης το υλικό κατασκευής θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν λείο και μη πορώδες προκειμένου να μην απορροφούν ή παγιδεύουν τις μυρωδιές από τις ουσίες που αλέθονται, αλλά και να καθαρίζονται εύκολα χωρίς να παραμένουν υπολείμματα ουσιών στους τυχόν πόρους.
Έτσι συναντάμε σπιτικό γουδί πέτρινο, ξύλινο, μαρμάρινο ή μπρούτζινο.
Άλλα χρησιμοποιούμενα υλικά για γουδί και γουδοχέρι είναι το μπαμπού, ο σίδηρος, ο χάλυβας, ο ορείχαλκος και ο βασάλτης. Ειδικά για τα γουδοχέρια, τα οποία κατασκευάζονται από το ξύλο παλαιών αμπελιών, έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αξιόπιστα και χρησιμοποιούνται κατά κόρον στην χώρα μας.
