Εποχές

Εποχές του χρόνου και της ιστορίας

Πως ο χρόνος φεύγει και επαναλαμβάνεται

Ο χρόνος κυλά σε μια συνεχή ροή, που δεν την κατανοούμε απόλυτα σαν άνθρωποι. Έτσι, για να μπορέσουμε κάπως να καταγράψουμε αυτή τη ροή δημιουργήσαμε μικρά κουτάκια που τα ονομάσαμε εποχές. Στην ιστορία, είτε της γης είτε του ανθρώπου, μιλάμε για εποχές. Μιλάμε για την Εποχή των Παγετώνων, του Λίθου, του Χαλκού, του Σιδήρου, την Ατομική και πρόσφατά την ψηφιακή εποχή. Όλες αυτές οι εποχές αποτελούν συμβάσεις που χρησιμοποιούμε για να κατανοήσουμε τις μεγάλες αλλαγές.

Αλλαγές που στην καθημερινή ζωή μας γίνονται χωρίς καλά καλά να τις καταλαβαίνουμε.

Όμως ο χρόνος δεν κυλά μονάχα σαν ευθεία γραμμή, ταυτόχρονα επαναλαμβάνεται συμμετρικά σαν να κάνει κύκλους. Έτσι κάθε χρόνο οι μέρες μεγαλώνουν και μικραίνουν, το κρύο ακολουθεί τη ζέστη, το φως κυριαρχεί στο σκοτάδι και πάλι από την αρχή. Κάθε χρόνο θερίζουμε τα στάχια το καλοκαίρι, τρυγούμε τα σταφύλια το φθινόπωρο, μαζεύουμε τις ελιές στην αρχή του χειμώνα. Ακόμα και τα φαγητά ή οι συνταγές προσαρμόζονται με βάση τον καιρό και την χρονική περίοδο.

Οι άνθρωποί από νωρίς κατάλαβαν αυτή την επαναλαμβανόμενη κίνηση του χρόνου και τον χώρισαν σε εποχές, που η μια ακολουθεί την άλλη συνέχεια. Σε κάθε μια από αυτές τις εποχές χώρεσαν τις εργασίες τους, που τις συνόδεψαν με έθιμα και τελετουργίες. Τα έθιμα και οι τελετουργίες σε καθεμιά από τις εποχές σκόπευαν να κατευνάσουν τις δυνάμεις της φύσης και να διασφαλίσουν την ομαλή ροή του χρόνου.

Αυτή την αιώνια εναλλαγή την περιέγραψαν στους μύθους τους.

Κάθε χρόνο η Περσεφόνη που την άρπαξε ο Πλούτωνας γυρνά την άνοιξη στη μητέρα της τη Δήμητρα, που πέτυχε έστω κι αυτό με τα παρακάλια της. Κι ο Άδωνις γυρνά κάθε χρόνο την ίδια εποχή στην Αφροδίτη για να χαρούν τον έρωτά τους. Κι οι δυο θα ξαναγυρίσουν πίσω στον κάτω κόσμο το φθινόπωρο.
Και στην χριστιανική διδασκαλία αποτυπώνεται αυτή η εναλλαγή στις εποχές. Κάθε χρόνο ο Χριστός γεννιέται, πεθαίνει κι ανασταίνεται, κι αυτό για την Εκκλησία δεν αποτελεί ανάμνηση γεγονότων που έγιναν, αλλά κάτι που γίνεται συνέχεια στο παρόν.

Πόσο όμορφα οι ιστορίες περιγράφουν αυτό που ψυχρά οι επιστήμονες ονομάζουν περιστροφή της γης;

Οι εποχές περνάνε, πότε σε ευθεία γραμμή κι οριστικά και πότε επαναλαμβανόμενα. Στη σελίδα μας θα μιλήσουμε πολλές φορές για τις εποχές και ό,τι τις συνοδεύει. Ίσως σε επόμενο άρθρο μιλήσουμε για τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαίοι Έλληνες αποτύπωσαν αυτή την εναλλαγή στην τέχνη τους.